Βραβεία Ποιότητας “Γαστρονόμου”: Λουτρό στην ελπίδα
Κάθε φορά που βρίσκομαι στα Βραβεία Ποιότητας του “Γαστρονόμου” της “Καθημερινής“, ελπίζω και θυμώνω … . Με αυτή ακριβώς τη σειρά…
Παρακολούθησα και φέτος-όπως κάθε χρόνο- την τελετή της απονομής των Βραβείων Ποιότητας του Γαστρονόμου, την έβδομη κατά σειρά στον οκταετή βίο του ένθετου της “Καθημερινής”. Μια όαση κυριολεκτικά αισιοδοξίας, δημιουργικότητας από Έλληνες μικρούς και μεγάλους παραγωγούς, που παρά την “βοήθεια” (διάβαζε χίλια-δυό εμπόδια) του Ελληνικού κράτους, δημιουργούν, παράγουν, εξάγουν, αναπτύσσονται και μας κάνουν να πιστεύουμε ότι η ελπίδα δεν χάθηκε από αυτό τον τόπο…
Μπράβο στον Γαστρονόμο που επιμένει, μπράβο στην κα Πατέρα, συνεργάτιδα του “Γαστρονόμου” που επιμελείται όλης αυτής της προσπάθειας, μπράβο στην “Καθημερινή” που την έχει δημιουργήσει και την υποστηρίζει όλα αυτά τα χρόνια! Μπράβο που σε αυτό το μίζερο τόπο υπάρχουν τέτοιες προσπάθειες που μας δίνουν ψήγματα αισιοδοξίας… αλλά και που μας κάνουν να θυμώνουμε που αυτή η δημιουργικότητα καταπνίγεται από “πολιτικές”, μικρόψυχους και αδιάφορους δημόσιους θεσιθήρες, ανίκανους και ιδιοτελείς πολιτικούς, μίζερους, και όλους τους υπόλοιπους που συνθέτουν αυτό το απεχθές συνονθύλευμα που λέγεται δημόσιο και δημόσια διοίκηση στη χώρα μας…
Δεν θέλω να πω περισσότερα γιατί ισχύουν ακριβώς όσα έχω γράψει τις προηγούμενες χρονιές… Θα σταθώ σε δύο βραβεύσεις:
Η πρώτη, η βράβευση του κτηνοτροφικού χωριού Ανάβρα αποτελεί υπόδειγμα ανάπτυξης μιας ολόκληρης κοινότητας, αλλά και απτό παράδειγμα της ισοπέδωσης με οριζόντια μέτρα της προσπάθειας αυτής από το κράτος μέσω “Καλλικράτη”…
Πρόκειται για ένα απομακρυσμένο ορεινό χωριό που κατάφερε μετά από συστηματική προσπάθεια, όχι μόνο να σταθεί όρθιο, αλλά να γίνει πρότυπο ανάπτυξης. Για τη μεγάλη ανατροπή που έρχεται από την Ανάβρα του νομού Μαγνησίας.
Στις δυτικές πλαγιές της Όθρυος, σε υψόμετρο 1.000 μέτρων και σε απόσταση 40 χιλιομέτρων από την κοντινότερη κωμόπολη (τον Αλμυρό), οι 700 κάτοικοι, όλοι τους κτηνοτρόφοι, απολαμβάνουν εισοδήματα από 30 έως 100 χιλιάδες ευρώ και μια ποιότητα ζωής που μπορεί να συγκριθεί μόνο με την πλούσια Ελβετία.
Εδώ ο κόσμος δεν φεύγει προς τα αστικά κέντρα, αλλά επιστρέφει στο χωριό του. Με ποσοστό ανεργίας στο μηδέν και με μέσο όρο ηλικίας τα 40 έτη, ο πληθυσμός διπλασιάστηκε μέσα στα τελευταία 15 χρόνια. Οι υποδομές του υποδειγματικές: Το αιολικό πάρκο, που δίνει έσοδα 100.000 ευρώ ετησίως στην κοινότητα, τα τρία υπερσύγχρονα κτηνοτροφικά πάρκα που στεγάζουν το χειμώνα (όταν η Ανάβρα αποκλείεται από τα χιόνια) 25.000 ζώα, το πρότυπο σφαγείο, που θυμίζει χειρουργείο, το διώροφο πάρκινγκ των 60 θέσεων, το γυμναστήριο με τα τελευταίας τεχνολογίας μηχανήματα, τα γήπεδα ποδοσφαίρου και μπάσκετ, το λαογραφικό μουσείο και φυσικά το περιβαλλοντικό-πολιτιστικό πάρκο, έκτασης 240 στρεμμάτων. Η κοινωνική μέριμνα κατέχει πρώτιστη θέση: νηπιαγωγείο και δημοτικό του «κουτιού», αγροτικό ιατρείο (πάντοτε στελεχωμένο), δωρεάν στέγαση για τους δασκάλους και τους γιατρούς, «Βοήθεια στο σπίτι», σχεδιασμός για γηροκομείο, ακόμα και για πισίνα!
Πoιο είναι άραγε το μυστικό της επιτυχίας; Ο Δημήτρης Τσουκαλάς, ένας άνθρωπος που άφησε την Αθήνα για να γυρίσει στο χωριό του και να προσφέρει στη γενέτειρά του…
Αλλά… ήρθε η “αρωγή” και ο “εξορθολογισμός” του” Καλλικράτη” να ακυρώσει ότι είχε επιτευχθεί. Ας ακούσουμε όμως τον ίδιο τον κ. Τσουκαλά:
“Η Ανάβρα για κάποιους και κάποιες από μας υπήρξε έργο ζωής. Το 1990 όταν αποφασίσαμε να ασχοληθούμε με τα προβλήματα και την καθημερινότητα της Ανάβρας, το χωριό βρισκόταν σε μια κατάσταση λίγο πριν την ερήμωση. Σήμερα η Ανάβρα είναι από τα ελάχιστα –δυστυχώς- παραδείγματα σε όλη την Ελλάδα που δίνουν ελπίδα. Τα τελευταία δύο χρόνια κανάλια τηλεόρασης, ραδιοφωνικοί σταθμοί, εφημερίδες και διαδίκτυο καθημερινά ασχολούνται με το «θαύμα» που έχει επιτελεστεί εδώ. Τι θα περίμενε λοιπόν κανείς από την Πολιτεία; Το αυτονόητο: Να αναδείξει και να επιβραβεύσει το επίτευγμα, να δώσει ώθηση και κίνητρα ώστε να γίνουν και άλλες, πολλές Ανάβρες.
Όμως τα αυτονόητα είναι αυτά που λείπουν από την Ελλάδα. Έτσι ο νέος νόμος «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ» την κατάργησε και την ενσωμάτωσε στο νέο διευρυμένο Δήμο Αλμυρού, ένα δήμο που καλείται να λύσει πολλά προβλήματα. Μπροστά σ’ αυτή τη κατάσταση, εμείς που τις δύο προηγούμενες δεκαετίες δουλέψαμε σκληρά για τη δημιουργία «του φαινομένου της Ανάβρας», δεν μπορούσαμε να μείνουμε ανενεργοί. Ως πολίτες πια, χωρίς κανένα θεσμικό ρόλο, από τη θέση του απλού δημότη, δίνουμε μια υπόσχεση και βάζουμε ένα στοίχημα: Η Ανάβρα θα συνεχίσει την ανοδική της πορεία, θα ζει και θα προοδεύει. Δεν θα την αφήσουμε να σβήσει, να γυρίσει πίσω στην κατάσταση που ήταν.”
Η δεύτερη βράβευση που θέλω να σχολιάσω είναι αυτή του Δικτύου Οινοπαραγωγών Κρήτης. Που δείχνει τα αποτελέσματα που μπορεί να πετύχει η συνεργασία προς ένα κοινό σκοπό.
Η ποιοτική άνοδος των κρασιών της Κρήτης είναι εντυπωσιακή. Δεν υπάρχει κανείς στο χώρο του κρασιού που να αμφισβητεί αυτό το γεγονός. Οφείλεται στη νέα γενιά των κρητών οινοποιών, που έχουν σπουδάσει στην Ελλάδα ή το εξωτερικό, και που μαζί με φωτισμένους οινοποιούς της προηγούμενης γενιάς δημιούργησαν το Δίκτυο Οινοπαραγωγών Κρήτης Cretan Wines. Μέσα από το δίκτυο ουσιαστικά συντονίζεται η κοινή δράση των σημαντικότερων οινοποιείων της Κρήτης για την ανάδειξη του κρητικού αμπελώνα στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Μια προσπάθεια που έχει αποδώσει τα μέγιστα σε ελάχιστο χρόνο, που έχει επικεντρωθεί στην ανάδειξη των γηγενών ποικιλιών -Κοτσιφάλι, Μανδηλαριά, Βιδιανό, Βηλάνα, Πλυτό, Θραψαθήρι κλπ. μέσα από εξαιρετικά κρασιά!
Και οι δύο βραβεύσεις που ανάφερα εδώ δίνουν πολλαπλά μηνύματα: Τις δυνατότητες που έχει μια τοπική κοινωνία να ξεπεράσει τη μιζέρια και με σωστή οργάνωση να αλλάξει τη ζωή των κατοίκων της προς το καλύτερο σε ελάχιστα χρόνια… Την αξία της “ηγετικής μορφής”, του τεχνοκράτη manager -εδώ του πρώην κοινοτάρχη κου Τσουκαλά- με ταλέντο να συνεγείρει και να συνενώσει, αλλά και να καταργήσει τις ανόητες “πολιτικές” διαφορές που ταλάνιζαν (ευτυχώς, όχι πια στον ίδιο βαθμό) τις τοπικές κοινωνίες. Την αξία της συνεργασίας ομοειδών επιχειρήσεων για την επίτευξη ενός κοινού στόχου, βάζοντας στην άκρη αντιπαλότητες, άνευ σημασίας ανταγωνισμούς. Αλλά δίνουν και το “διαρκές” αρνητικό μήνυμα της “παρέμβασης” του κράτους με οριζόντια μέτρα, ισοπεδωτικά, αδιάφορα των τοπικών συνθηκών… Όποιος έχει ζήσει στην επαρχία την μετά-Καλλικράτη περίοδο, μπορεί να διαπιστώσει την κατάσταση των “συνενωμένων” κοινοτήτων, την υποβάθμισή τους σε σχέση με την πόλη-Δήμο κάτω από την οποία έχουν ενταχθεί.
Είναι τα θετικά παραδείγματα που αφορούν όλους μας, υποδείγματα θα έλεγα της νοοτροπίας που πρέπει να επικρατήσει για την έξοδο της χώρας μας από τη μιζέρια.
Τώρα που το ξανασκέφτομαι, μήπως θα έπρεπε να προτείνουμε τον κο Τσουκαλά για Υπουργό Ανάπτυξης;
Τάσος Πικούνης
