Η οινοποιός – οινολόγος Μαρία Τιτάκη μας ενημερώνει για τα είδη συσκευασίας και εμφιάλωσης

H Cretan Food News φιλοξενεί την οινοποιό – οινολόγο Μαρία Τιτάκη, η οποία μας κάνει αναφορά στα είδη συσκευασίας και εμφιάλωσης του κρασιού.

1) Ποίος είναι ο σκοπός της συσκευασίας στο κρασί και ποιες είναι οι ιδιαιτερότητές του;
Τα κρασί είναι ένα προϊόν το οποίο έχει κάποιες ιδιαιτερότητές  τόσο όσον αφορά τη παραγωγική  διαδικασία, την εμφιάλωση αλλά κυρίως  τη συντήρηση και αποθήκευσή του. Όλες οι παραπάνω διαδικασίες έχουν κοινό γνώμονα την διατήρηση της ποιότητας και των οργανοληπτικών χαρακτηριστικών κάθε κρασιού μέχρι τη στιγμή της κατανάλωσής του. Οι συσκευασίες  που χρησιμοποιούνται, έχουν  στόχο να περιορίσουν την επαφή του με το οξυγόνο, την έκθεση σε ακατάλληλες θερμοκρασίες και στο φώς, παράγοντες που δρουν ανασταλτικά και πολλές φορές ¨δραματικά¨ στην υποβάθμιση της ποιότητας. Επιπλέον η συσκευασία είναι ο καθρέπτης τόσο του κρασιού, όσο και του ίδιου του οινοποιού.

2)Ποιες είναι οι  συσκευασίες;
Οι συσκευασίες  που κατά κύριο λόγο χρησιμοποιούνται είναι η Γυάλινη φιάλη, ο ασκός, η συσκευασία ΤetraPak και οι φιάλες PET.

Η γυάλινη φιάλη είναι ο αδιαμφισβήτητος σύμμαχος της ποιότητας και ανάδειξης του «μπουκέτου» του κρασιού, καθώς είναι η μοναδική συσκευασία που ενδείκνυται για την μακρόχρονη παλαίωση του (αναγωγική παλαίωση). Επιπλέον, οι  καταναλωτές παραμένουν προσηλωμένοι στην γυάλινη φιάλη, καθώς πληροί όλες τις συναισθηματικές αντιλήψεις τους για το τι το κρασί εκπροσωπεί , παρά τα λειτουργικά μειονεκτήματα, όπως είναι το βάρος και η ευκολία του να σπάσει.

O ασκός είναι γνωστός για τη χρήση του στο κρασί από αρχαιοτάτων χρόνων καθώς όσα κρασιά ήταν εμπορεύσιμα φυλάγονταν μέσα σε μεγάλα και κατάλληλα πιθάρια, ενώ τα σπιτικά κρασιά ή όσα πήγαιναν στην κοντινή αγορά τα έβαζαν σε ασκούς από χοιρινά ή κατσικίσια δέρματα. Είναι λοιπόν μια παραδοσιακή τακτική φύλαξης και μεταφοράς με μοντέρνα εμφάνιση και σύγχρονα υλικά. Η εμφιάλωση σε ασκό γίνεται με εξειδικευμένο μηχανολογικό εξοπλισμό και όχι με το χέρι, όπου κατά την  πλήρωση με κρασί αφαιρείται πλήρως η υπάρχουσα ποσότητα αέρα, όπως και στην γυάλινη φιάλη. Ο ασκός έχει το χαρακτηριστικό κάθε φορά που παίρνουμε μια ποσότητα κρασιού να συρρικνώνεται με αποτέλεσμα, να μην υποκαθίσταται το κενό με αέρα. Σε αυτό βοηθάει και το  βρυσάκι ,το οποίο έχει το χαρακτηριστικό να «σφραγίζει»  το κρασί . Μια από τις ιδιαιτερότητες του, είναι ότι στην ουσία, είναι διπλή συσκευασία, καθώς συμπεριλαμβάνει τον ασκό που αποτελείται από ειδικό υλικό κατάλληλο για υγρά τρόφιμα και την εξωτερική χάρτινη συσκευασία διαμορφωμένη σε κουτί, όπου αναγράφονται όλες οι βασικές ενδείξεις που υπαγορεύονται από την ισχύουσα ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία.

Το ίδιο ισχύει και για το TetraPak, το οποίο πολλές φορές κατασκευάζεται από δύο ή περισσότερα υλικά.  Σύμφωνα με τις προδιαγραφές των κατασκευαστών οι ασκοί διατηρούνται μέχρι και 6 μήνες από την εμφιάλωση ή 6 εβδομάδες μετά το άνοιγμα, στην πράξη έχει φανεί ότι υπάρχει δυνατότητα διατήρησης του προϊόντος μέχρι και 12 μήνες, χωρίς σημαντική υποβάθμιση της ποιότητας. Για περαιτέρω διάρκεια ζωής είναι πολύ σημαντικό η διατήρηση του προϊόντος σε κατάλληλες συνθήκες φύλαξης (θερμοκρασία-υγρασία).

Η ανάπτυξη νέων τεχνολογιών σε όλους τους τομείς της παραγωγικής διαδικασίας του κρασιού( καλλιέργεια αμπελιού, συγκομιδή, οινοποίηση, εμφιάλωση, αποθήκευση), είχε σαν αποτέλεσμα την παραγωγή ποιοτικότερων προϊόντων. Σήμερα ολοένα και περισσότερα οινοποιεία διαθέτουν τα  κρασιά τους σε συσκευασία ασκού (Βag-in-box), χωρίς αυτό να σημαίνει ότι υποβαθμίζουν την ποιότητα τους. Αντίθετα η αύξηση της ζήτησης σε κρασιά σε ασκό είχε σαν αποτέλεσμα το πέρασμα της τεχνογνωσίας του εμφιαλωμένου κρασιού και στον ασκό, δίνοντάς έτσι την δυνατότητα στον καταναλωτή να δοκιμάζει ποιοτικά  κρασιά με μικρότερο κόστος. Επιπροσθέτως, ο ασκός είναι μια πλήρως ανακυκλώσιμη συσκευασία, γεγονός που μπορεί να αποτελέσει σημαντικό παράγοντα στην τελική επιλογή του καταναλωτή.

Η φιάλη PET, είναι μια συσκευασία που τα τελευταία χρόνια έχει έρθει στο προσκήνιο και κερδίζει ολοένα και περισσότερο το ενδιαφέρον και την προτίμηση των καταναλωτών. Υπάρχει η τάση να  χρησιμοποιείται ακόμα και για την εμφιάλωση ιδιαίτερων κρασιών (Beaujolais) στο εξωτερικό.
Είναι μια συσκευασία, άθραυστη, ελαφριά εύχρηστη και ακίνδυνη στην μεταφορά της καθόλη την διάρκεια χρήσης της. Κατά την κατασκευή της ενισχύεται με ένα επίστρωμα, έτσι ώστε να περιορίζεται η διαπερατότητά της από το οξυγόνο και ενισχύεται με διάφορα φίλτρα για προστασία από το φώς.
Η χρήση της στο κρασί ενδείκνυται για τις περιπτώσεις που το κρασί προορίζεται για άμεση κατανάλωση, είτε αυτό είναι στο ράφι του σούπερ μάρκετ, είτε ¨σερβίρεται στο οικογενειακό τραπέζι¨.  Η διαδικασία εμφιάλωσης γίνεται από τεχνολογικό εξοπλισμό ειδικά σχεδιασμένο για αυτή τη συσκευασία και σε καμιά περίπτωση, με το χέρι μεταγγίζοντας το κρασί από κάποια άλλη συσκευασία.
Όλα τα παραπάνω αποτελούν μια πρώτη προσέγγιση στις νέες τάσεις της συσκευασία στο κρασί, αλλά ας μην ξεχνάμε ότι για να μπορεί να διατηρηθεί ένα κρασί σε οποιαδήποτε συσκευασία αναγκαία συνθήκη είναι, να είναι υγιές και να μην παρουσιάζει ελαττώματα ως προς τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του.

Όλες οι παραπάνω συσκευασίες είναι ασφαλείς για τους καταναλωτές και διέπονται από αυστηρά νομοθετικά πλαίσια τόσο από την ελληνική όσο και από την ευρωπαϊκή νομοθεσία
Οι καταναλωτές παραμένουν προσηλωμένοι στην γυάλινη φιάλη, επειδή πληροί όλες τις συναισθηματικές αντιλήψεις τους για το τι το κρασί εκπροσωπεί, το οποίο ξεπερνάει εύκολα τυχόν λειτουργικά μειονεκτήματα, όπως το βάρος του ή η ευκολία του να σπάσει.

«Ένας παράγοντας που μέχρι στιγμής φαίνεται να λείπει παντελώς από τη σκέψη των καταναλωτών είναι οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις του γυαλιού σε σχέση με εναλλακτικές λύσεις. Το γυαλί ακόμα θεωρείται ότι είναι πολύ πράσινο, διότι είναι κάτι που έχουν συνηθίσει στην ανακύκλωση, καθώς και οι περιβαλλοντικές εναλλακτικές λύσεις που προτάθηκαν φαίνεται να έπεσαν στο κενό.

Ευχαριστώ θερμά τον Χρήστο Λάπα και την Ηλεκτρονική Γαστρονομική Εφημερίδα Cretan Food News για το βήμα που μου δίνει να εκφράσω τις απόψεις μου στα παραπάνω θέματα και ευχαριστούμε θερμά που είστε πλάι στους οινοποιούς και στον Κρητικό Αμπελώνα.