Συνέντευξη με τον Νίκο Μηλιαράκη
- Ποια είναι κατά τη γνώμη σας τα πλεονεκτήματα του κρητικού κρασιού;
Τα πλεονεκτήματα του κρητικού κρασιού μάλλον είναι σε δυο άξονες πάντοτε. Ο ένας έχει να κάνει με το ίδιο το προϊόν και τις ποικιλίες που είναι μοναδικές στην Κρήτη και οι οποίες είναι και αρκετές. Έχει να κάνει με το γεγονός ότι είμαστε ένα νησί στο κέντρο της Μεσογείου, που σημαίνει ότι υπάρχουν και οι ανάλογες κλιματολογικές συνθήκες που είναι εξαιρετικά ευνοϊκές για την καλλιέργεια του αμπελιού. Και όλοι αυτοί οι παράγοντες αναδεικνύονται μέσα στο ίδιο το προϊόν.
Ο δεύτερος άξονας των πλεονεκτημάτων έχει να κάνει με την επισκεψιμότητα του νησιού. Δηλαδή ότι από τη στιγμή που δεχόμαστε τόσους επισκέπτες κάθε χρόνο, έχουμε ένα πλεονέκτημα στο πως μπορούμε να μεταφέρουμε την πληροφορία της ύπαρξης του κρητικού κρασιού στον κόσμο που μας επισκέπτεται και κατ’ επέκταση στις αγορές των χωρών από τις οποίες προέρχεται. Αυτοί είναι οι δυο βασικοί άξονες. Σίγουρα υπάρχουν και άλλοι παράγοντες για τους οποίους είμαστε και περήφανοι και είμαστε σε υψηλό επίπεδο αλλά δεν είναι απαραιτήτως μοναδικά πλεονεκτήματα του κρητικού κρασιού.
- Πως αυτά επικοινωνούνται και βγαίνουν προς τα έξω, προς τον καταναλωτή;
Αυτό είναι κάτι το οποίο η αλήθεια είναι ότι δεν γινόταν ή γινόταν κατ’ ελάχιστο. Μέχρι και πριν από μερικά χρόνια ο κάθε παραγωγός από τη πλευρά του, προσπαθούσε να βρει τα δικά του πλεονεκτήματα. Πλεονεκτήματα τα οποία προέκυπταν από το δικό του το προϊόν και τα οποία προσπαθούσε να τα επικοινωνήσει και να τα χρησιμοποιήσει σε οποιαδήποτε διαφημιστική και προωθητική του ενέργεια. Από το 2006-2007 που ξεκίνησε η οργανωμένη προσπάθεια ως Δίκτυο Οινοποιών Ηρακλείου αρχικώς και ως Δίκτυο Οινοποιών Κρήτης στη συνέχεια και μέχρι σήμερα, τα πράγματα έχουν γίνει λίγο πιο συγκροτημένα και λίγο πιο προγραμματισμένα.
Κατ’ αρχήν διοργανώνονται πλέον δυο εκθέσεις κρητικού κρασιού στην Κρήτη, μια στο Ηράκλειο και μια στα Χανιά, κάτι το οποίο έχει πλέον θεσμοθετηθεί και είναι ένα ετήσιο ραντεβού με τους καταναλωτές αλλά και με τους επαγγελματίες. Παράλληλα με τις συγκεκριμένες εκθέσεις γίνονται και άλλες εκδηλώσεις όπως επιμορφωτικά σεμινάρια, παρουσιάσεις ενός συγκεκριμένου προϊόντος, όπως για παράδειγμα φέτος στα πλαίσια της έκθεσης «ΟΙΝΟΤΙΚΑ», αυτό αφορούσε τα κρασιά των παραγωγών από την ποικιλία Βιδιανό, ενώ πέρυσι είχαμε δώσει έμφαση στα γλυκά κρητικά κρασιά.
Άλλος τρόπος είναι να συμμετέχουμε ως “Wines of Crete”, ως «Κρητικός Αμπελώνας» σε εκθέσεις κρασιού που έχουν ευρύτερο στόχο. Εθνικές εκθέσεις αλλά ακόμα και διεθνείς εκθέσεις όπως για παράδειγμα το Οινόραμα στην Αθήνα ή τα Διονύσια στο Ζάπειο, επίσης στην Αθήνα.
Ένας άλλος τρόπος επικοινωνίας είναι μέσω έντυπου υλικού το οποίο έχει πλέον βγει, συνταχθεί και εκτυπωθεί από το Δίκτυο Οινοποιών και το οποίο έχει να κάνει τόσο με τα ίδια τα προϊόντα όσο και με την Οινοτουριστική διάσταση του προϊόντος, την επισκεψιμότητα στα οινοποιεία κ.α.
Η αλήθεια είναι ότι από το γεγονός και μόνο ότι υπάρχει μια ομάδα η οποία εκπροσωπεί το κρητικό κρασί, μια ομάδα που μετράει 25οινοποιεία και που καλύπτει πάνω από το 95% του εμφιαλωμένου κρασιού είναι πολύ πιο εύκολο πλέον για τον καθένα ο οποίος θέλει να δώσει έμφαση στο κρητικό κρασί να επικοινωνήσει μαζί μας και να προσαρμόσουμε στις ανάγκες του κάποια δραστηριότητα.
- Είναι διαφορετικό το κρητικό κρασί σε σχέση με αυτό που ήταν προ 15ετίας και αν ναι, τι συνετέλεσε σε αυτή την αλλαγή;
Είναι αρκετά διαφορετικό διότι γενικότερα υπήρξε ένα κύμα ανάπτυξης του ελληνικού κρασιού. Υπήρξαν επενδύσεις στο χώρο της παραγωγής του ελληνικού κρασιού, τα παλιότερα οινοποιεία εκσυγχρονίστηκαν αλλά κυρίως εμφανίστηκαν νέα οινοποιεία, νέοι οινοποιοί, νέα κτήματα, τα οποία έκαναν καινούργιες προτάσεις στην αγορά. Το γεγονός αυτό δημιούργησε ένα πιο ανταγωνιστικό περιβάλλον, οι παλαιότεροι αναγκάστηκαν σαφώς ν’ ακολουθήσουν και να γίνουν και αυτοί εξίσου ανταγωνιστικοί. Αποτέλεσμα αυτού ήταν να υπάρξει μια πολύ μεγαλύτερη προσπάθεια στο να παραχθεί ποιοτικό, διαφοροποιημένο και ιδιαίτερο κρασί. Ακριβώς το ίδιο έγινε και στην Κρήτη. Υπήρξαν νέα οινοποιεία τα οποία έκαναν τη δική τους προσπάθεια και γενικότερα το επίπεδο ανέβηκε σε πολύ υψηλό βαθμό, βοηθώντας το τελικό προϊόν στο να έχει και μια μεγάλη ποικιλία σε προτεινόμενα κρασιά αλλά και η ποιότητα του κάθε προϊόντος ξεχωριστά να είναι ιδιαίτερα αναβαθμισμένη.
Δεν πρέπει βέβαια σε καμία περίπτωση να θεωρήσουμε ότι οτιδήποτε γινόταν πριν από 15 χρόνια ήταν κάτι το οποίο είναι άνευ λόγου και άνευ ουσίας. Γινόταν πολύ σοβαρές προσπάθειες και εκείνη την περίοδο αλλά και πιο παλιά. Προσωπικά, λόγω και της ενασχόλησής μου με το οικογενειακό μας Οινοποιείο, είμαι σε θέση να γνωρίζω ότι υπήρχαν κρασιά τα οποία ήταν αναγνωρισμένα διεθνώς και αυτό ήταν λόγω της ποιότητάς τους. Όμως απλά, τα τελευταία 15 χρόνια αποκτήσαμε αυτό που λέμε «κρίσιμη μάζα» η οποία καταφέρνει να βοηθήσει γενικώς να αναδειχθεί ένα brand name προϊόντος όπως μπορεί να είναι το «κρητικό κρασί».
- Ποιες είναι οι αγορές για το Κρητικό κρασί. Πόσο τα πλεονεκτήματα που αναφέρατε παραπάνω γίνονται πραγματικά “ανταγωνιστικά”;
Καταρχάς πρέπει να γίνει σαφές ότι όλα τα προϊόντα δεν πάνε σε όλες τις αγορές. Όταν λέμε «να κάνουμε εξαγωγές», «να είμαστε εξωστρεφείς» και «πρέπει να αναπτυχθούμε στις εξαγωγές» είναι μια κουβέντα η οποία εμένα μου «προκαλεί σπυριά» γιατί είναι πάρα πολύ εύκολο να το λέει κανείς αλλά είναι πολύ δύσκολο να το πετύχεις αν δεν πας πολύ συγκροτημένα και πολύ στοχευμένα.
Σαφώς για το κρητικό κρασί, η κύρια αγορά του είναι το νησί της Κρήτης. Έχουμε και τον ντόπιο καταναλωτή, τον Έλληνα, όπως επίσης έχουμε το μεγάλο πλεονέκτημα το οποίο αναφέραμε προηγουμένως, ότι δηλαδή έχουμε κάθε χρόνο τόσους επισκέπτες στο νησί, οι οποίοι σαν συνειδητοποιημένοι καταναλωτές που είναι σε ένα μεγάλο τους ποσοστό, αυτό το οποίο κοιτάζουν είναι να γνωρίσουν προϊόντα τα οποία παράγει το νησί, άρα και το κρητικό κρασί. Η εμπειρία τους αυτή θα μπορέσει να είναι στη συνέχεια μια βοήθεια για τη στόχευση κάποιων αγορών στο εξωτερικό. Από εκεί και πέρα, εμείς σαν «κρητικό κρασί» όμως, δεν μπορούμε να ανταγωνιστούμε παραγωγούς και χώρες οι οποίες παράγουν μεγάλες ποσότητες, όχι απαραιτήτως υποδεέστερης ποιότητας. Πολύ καλά προϊόντα, αλλά σε μεγαλύτερες ποσότητες, το οποίο σημαίνει ότι έχουν πολύ χαμηλότερο μοναδιαίο κόστος και έχουν οικονομίες κλίμακος που εμείς δεν τις έχουμε. Συνεπώς το να πούμε ότι θα πάμε να στηθούμε σε ένα οποιοδήποτε ράφι του Σούπερ Μάρκετ στην αγορά της Γερμανίας και να προσπαθήσουμε να πουλήσουμε ένα Βιδιανό δίπλα σε ένα Sauvignon Blanc ή ένα Chardonnay το οποίο προέρχεται από τη Χιλή, μάλλον είναι εγκληματικό και λάθος σαν στρατηγική, παρά σαν ορθή πολιτική. Τα κρασιά τα δικά μας σαφώς και είναι πάντα λίγο πιο ακριβά από τα πολύ φθηνά τα οποία βρίσκονται στην αγορά, επομένως θα πρέπει να τοποθετηθούν στα μαγαζιά και στις αγορές που ζητάνε κάτι διαφοροποιημένο, κάτι το οποίο ο πελάτης θέλει να ξέρει τι είναι αυτό που επιλέγει και να γνωρίζει το προϊόν. Το κρητικό κρασί είναι ένα προϊόν το οποίο πρέπει να το «μιλήσεις» στον πελάτη καταρχήν για να σου το επιλέξει. Και αφού το επιλέξει και το δοκιμάσει, τότε έχουμε πραγματικά πολύ μεγάλες πιθανότητες να γίνει αποδεκτό και να υπάρξει επαναληψιμότητα στην αγορά του.
Συνεπώς η αγορά στόχος είναι ο καταναλωτής ο οποίος είναι συνειδητοποιημένος, που ξέρει πολύ καλά τι ψάχνει και ο οποίος θέλει να γνωρίσει άλλες προτάσεις. Δεν είναι τυχαίο που αυτή τη στιγμή η αγορά των Ηνωμένων Πολιτειών είναι μια αγορά η οποία απορροφάει ελληνικό κρασί και κρητικό κρασί παράλληλα, διότι ο αμερικανός καταναλωτής κρασιού σ’ ένα μεγάλο βαθμό είναι ανοιχτός σε νέες προτάσεις και τον ενδιαφέρουν τα ξεχωριστά προϊόντα.
- Γιατί ο Οινοτουρισμός είναι στόχος των περισσότερων οινοποιείων; Τι στοχεύει ο καθένας και ποιο είναι το όφελος;
Ο Οινοτουρισμός είναι μια διάσταση του οινοποιητικού κλάδου η οποία είναι αρκετά πρόσφατη στην Ελλάδα. Πριν από περίπου μια δεκαετία κάποια οινοποιεία ξεκίνησαν στην Κρήτη να δέχονται επισκέπτες. Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι οργανώθηκε και ο Οινοτουρισμός. Ο Οινοτουρισμός είναι μια πιο γενική έννοια και πιο σύνθετη η οποία εμπλέκει την επίσκεψη στην ενδοχώρα, εμπλέκει σαφώς τα Οινοποιεία, το γαστρονομικό κομμάτι αλλά και άλλες δραστηριότητες οι οποίες δεν είναι απαραίτητα προσκολλημένες ούτε στο κρασί αλλά και ούτε στη Γαστρονομία. Αυτές μπορεί να αφορούν αρχαιολογικούς χώρους, χώρους λαϊκής τέχνης κ.α.
Το σίγουρο είναι ότι η επίσκεψη σε ένα Οινοποιείο, δίνει τη δυνατότητα καταρχήν στον επισκέπτη να γνωρίσει από πρώτο χέρι τα προϊόντα του Οινοποιού, να γνωρίσει λεπτομέρειες, πιθανόν να γνωρίσει και προϊόντα που δεν είναι ακόμα στην αγορά και που κυκλοφορούν απλώς πειραματικά, να δοκιμάσει τα κρασιά αλλά και φυσικά, να ψωνίσει και να προμηθευτεί τα κρασιά που θέλει, συνήθως βρίσκοντάς τα σε τιμές που είναι πιο συμφέρουσες απ’ ό,τι στα καταστήματα.
Από την άλλη μεριά, με αυτόν τον τρόπο ο Οινοποιός καταφέρνει να προωθήσει το προϊόν του, να διαφημίσει το όνομά του και σαφώς να πετύχει πωλήσεις λιανικής. Φανταστείτε απλώς ότι υπάρχουν Οινοποιεία στη Γαλλία, στην Αλσατία ή στη Βουργουνδία τα οποία πουλάνε όλη τους την παραγωγή μόνο από τον επισκέψιμό τους χώρο. Γενικώς το Οινοτουριστικό κομμάτι βοηθάει στην οικονομική ανάπτυξη της ενδοχώρας, κάτι το οποίο το αυτή το έχει ανάγκη. Μπορούν να εμπλακούν εστιατόρια, φούρνοι, μουσεία όπως αναφέραμε προηγουμένως, και έτσι γενικότερα δημιουργείται ένα προϊόν το οποίο τα τελευταία χρόνια αποδεικνύεται ότι έχει μεγάλη ζήτηση από ένα μεγάλο ποσοστό των επισκεπτών και στην Κρήτη. Περιοχές που αναφέραμε πριν όπως η Αλσατία ή το Μπορντό είναι περιοχές οι οποίες δέχονται εκατομμύρια κόσμο για το κρασί και μαζί με αυτό και κάποιοι άλλοι κλάδοι καταφέρνουν να έχουν ένα σημαντικό κύκλο εργασιών. Αυτός είναι ο στόχος. Για να γίνει αυτό πρέπει όμως όλοι οι «κρίκοι της αλυσίδας» να δουλέψουν συντονισμένα και να καταλάβουν ποιος είναι ο τελικός στόχος ούτως ώστε αυτός να επιτευχθεί.
